Αργολίδα – Ερμιόνη
Μια ζωή Καλοκαίρι
Θάλασσα, θάλασσα, θάλασσα. Ανθισμένοι με τουλίπες αγροί, ηλιόλουστα ξασπρισμένα σοκάκια, καπετανοχώρια που φωνάζουν νοικοκυροσύνη και ναυτοσύνη.
Εκεί που ο… αντίχειρας του Μοριά δηλώνει… νίκη στον Αργοσαρωνικό, εξερευνείς έκπληκτος την Ερμιονίδα. Καιρός ήταν!
Για Ύδρα καλά πάω;» Όχι, πρέπει να σου πουν οι άνθρωποι, μπας και ψαχτείς λίγο κι αρχίσεις να βλέπεις γύρω σου αυτό που σου κρύβει η πανέμορφη, κατά τα άλλα, παρωπίδα Ύδρας και Σπετσών. Δηλαδή, τόσοι και τόσοι άνθρωποι, διάσημοι και άσημοι, που επέλεξαν την Ερμιονίδα για εξοχικό, κάτι δεν ξέρουν παραπάνω;
Εδώ καταλήγει το αργολικό «πόδι», ο «αντίχειρας» της Πελοποννήσου, μες στον Αργοσαρωνικό. Αντίκρυ στα νησιά «κοσμήματα»- μοιάζει να τεντώνεται, που λένε, για να τα αγγίξει. Μοιάζουν κιόλας λιγάκι. Στο τοπίο και στην αρχιτεκτονική.
Η ναυτοσύνη μυρίζει κι εδώ από χιλιόμετρα. Στα σκαριά της Κοιλάδας, στα καπετανόσπιτα του Κρανιδίου, στο λιμάνι του Πορτοχελίου, στο Λαογραφικό της Ερμιόνης. Στα αμέτρητα ιστιοπλοϊκά, ψαροκάικα, θαλαμηγούς που βολεύονται στα πανήμερα νερά των κόλπων, κι αστράφτουν μονίμως στον ήλιο. Στην Ερμιονίδα είναι πάντα καλοκαίρι, τέλος.
Έχει και ορεινά χωριά κι αμμουδερές παραλίες. Μετέωρες μονές, φαράγγια, σπήλαια που μαρτυρούν μοναδικότητες. Κι άλλα που δεν μαρτυρούν τίποτα, κρατάνε μυστικά.
Εναλλαγές ατέλειωτες με λίγα λόγια. Να μην ξέρεις πού να εστιάσεις. Να αλλάζουν οι εικόνες εν ριπή οφθαλμού. Να λες: εγώ γιατί δεν έχω ρίξει άγκυρα εδώ πέρα; Ε, ρίξε.
Μοναχικό Αυγό
Έτσι όπως κατεβαίνεις από Ναύπλιο ή Επίδαυρο κι έχεις ανέβει στο όρος Δίδυμο χωρίς να το καλοκαταλάβεις, περνάς το διάσελο και η απόληξη της αργολικής χερσονήσου απλώνεται στα πόδια σου. Το καμπυλωτό ανάγλυφο και η δαντέλα που λέγαμε σαν τρισδιάστατος χάρτης.
Η περιοχή σε ρίχνει με το «καλημέρα» στα βαθιά. Αρα και στα καλά. Και κάπως έτσι ακολουθείς την πινακίδα προς το χωριό Πελεή. Δεν είναι το έρημο χωριό το θέμα μας, αλλά η Μονή Αγίου Δημητρίου Αυγού, στην οποία θα σε οδηγήσει χωματόδρομος.
Γιατί Αυγού; Η παράδοση λέει ότι εδώ γίνονταν αεροβαφτίσεις, αλλά μια άπιστη μάνα, πριν ρίξει το παιδί της, έριξε ένα αυγό. Το αυγό δεν έσπασε, αλλά το παιδί πλήρωσε ακριβά την ασέβεια της μάνας του… Τέλος πάντων.
Γύρω στα 6 χλμ. και φτάνεις στο πλάτωμα. Από κάτω είναι η μονή. Και μόλις τη δεις, μένεις άγαλμα. Συγκινητικό να το πεις; Θα μπορούσες. Ένα κέντημα στον βράχο. Ένα μοναστηράκι κουρνιασμένο πάνω από το φαράγγι του Ράδου. Να αναρωτιέσαι πώς ζούσαν οι άνθρωποι εδώ πέρα.
Βέβαια, με τέτοια θέα προς το φαράγγι θα ασκήτευες κι εσύ, ούτε λόγος. Κτίστηκε, λέει, τον 14ο αι., αλλά ο ναός του Αγ. Δημητρίου είναι παλαιότερος, του 11ου πιθανώς. Μπαίνεις σκυφτός μέσα στον βράχο κι έτσι διασχίζεις τους θεόστενους διαδρόμους.
Στον κατανυκτικό ναό, στο ταρατσάκι, στο μικρό σπήλαιο με τις τοιχογραφίες πλάι στον τρούλο, στα κελιά.
Η αλήθεια είναι πως νιώθεις ασφαλής εδώ μέσα, και δεν φταίνε μόνο οι πολεμίστρες. Σαν να μη σε βλέπει όχι άνθρωπος, μήτε ο Θεός. Έτσι νιώθεις. Αλλά ας μην λέμε τέτοια πράγματα εδώ μέσα.
Τα Δίδυμα
Τα Δίδυμα είναι από τα μεγαλύτερα χωριά και δεν είναι μόνο το όνομά τους που προκαλεί αίσθημα συντροφικότητας, είναι και το ίδιο το χωριό.
Έτσι όπως βλέπεις από ψηλά τα σπιτάκια, μια λευκή συντροφιά καταμεσής του τεράστιου οροπεδίου. Αν κατέβεις στο χωριό, βέβαια, θα είναι για τα σπήλαια. Κι άμα λέμε σπήλαια Διδύμων, επιστρατεύονται όλα τα διαθέσιμα θαυμαστικά. Μόλις τα δεις θα καταλάβεις.
Βασικά, δεν είναι ακριβώς σπήλαια. Δύο άψογες, γιγαντιαίες τρύπες στη γη, είναι. Σαν κρατήρες. Γύρω στα 150 μ. διάμετρο φαντάσου. Μη βιάζεσαι, δεν είναι μετεωρίτες! Πιθανότατα είναι από καθίζηση του εδάφους, αλλά ποιος ξέρει κιόλας…
Στο πρώτο μπορείς να μπεις από ένα άνοιγμα στη γη. Μη διστάσεις καθόλου, ένα μικρό πέρασμα και βγαίνεις μέσα στον κρατήρα. Στη μέση πυκνή βλάστηση και γύρω γύρω, παράλληλα με τα τοιχώματα, ένα μονοπάτι.
Εκεί είναι και δυο ξωκλήσια. Αϊ-Γιώργης και Μεταμόρφωση του Σωτήρος ξορκίζουν το ακατανόητο πάμπολλους αιώνες.
Στο άλλο σπήλαιο δεν μπαίνεις. Βρήκαν εκεί μέσα οι αρχαιολόγοι εργαλεία της Νεολιθικής εποχής, αλλά εσύ δεν έχεις κάτι να δεις. Έξω μόνο. Γύρω σου. Τις μοναδικές άγριες τουλίπες. Ξαναλέω: μοναδικές. Παρά τις προσπάθειες δεν έχουν «πιάσει» πουθενά, πουθενά αλλού.
Από τα Δίδυμα κατεβαίνεις στο Σαλάντι. Από τις πιο δημοφιλείς παραλίες της Αργολίδας. Αλλιώς μέσω του χωριού Φούρνοι (στα υπόψη το μονοπάτι για Καταφύκι) κατεβαίνεις στην παραλία Λαμπαγιανά. Όχι για μπάνιο. Για το σπήλαιο Φράγχθι. Διασχίζεις την παραλία και, ακολουθώντας τα πορτοκαλί σημάδια, απολαμβάνεις έναν περίπατο πλάι στο νερό.
Κάνα τεταρτάκι υπολόγιζε. Μετά δεν ξέρω τι θα σε εντυπωσιάσει περισσότερο. Το ίδιο το σπήλαιο ή η ανάδειξή του; Εδώ βρέθηκαν εργαλεία, οστά ανθρώπων και ζώων από το 20000 π.Χ έως το 3000 π.Χ., που θα πει η μακροβιότερη κατοίκηση σπηλαίου στον ελλαδικό χώρο. Βάλε τώρα ότι εντοπίστηκαν διάφορες ανθρώπινες ταφές, μία από τις οποίες θεωρείται από τις παλαιότερες επίσης.
Έχει κι άλλα εντυπωσιακά. Τα οστά ψαριών, ας πούμε, που σύμφωνα με τους ειδικούς μαρτυρούν την απασχόληση με το ψάρεμα ήδη από το 10000 π.Χ. Αυτά σε εντυπωσιάζουν και το διαμπερές σπήλαιο. Μα και η αξιοποίησή του είναι άψογη. Το σωστό να λέγεται.
Πολύ κοντά βρίσκεται η Κοιλάδα, αλλά θα πας από τον κεντρικό. Στο έμπα της σε υποδέχονται τεράστια σκαριά, ήχοι από μηχανήματα, μυρωδιά από μπογιές. Ο ταρσανάς του Λέκκα και το ναυπηγείο Μπασιμακόπουλου σε βάζουν στο κλίμα.
Έτσι μαθαίνεις τι εστί Κοιλάδα. Τρεχαντήρια, γρι γρι, σύγχρονα σκάφη που αλωνίζουν τα ελληνικά ύδατα, αυτό εστί. Και ψαράδες. Γεμάτο το λιμανάκι από καΐκια και βάρκες.
Γεμάτο από γιοτ, αντίθετα, το νησάκι Κορωνίδα, απέναντι. Του εφοπλιστή Λιβανού, βλέπεις. Μια γκαζιά κι έφτασες στο Κρανίδι. Και μη μου πεις «δεν το κουνάω ρούπι από τη θάλασσα», γιατί το χωριό παρότι στον λόφο της Αγ. Άννας θάλασσα μυρίζει.
Ασβεστωμένα σοκάκια, καπετανόσπιτα με παστέλ περιβολή, ωραίες εκκλησίες, μυρωδιές φαγητού, απλωμένες μπουγάδες.
Χωριό για πολλές βόλτες. Και κόσμος πολύς, γύρω στις 4.000 άνθρωποι ζουν εδώ. Έτσι ήταν πάντα, γιατί είχε ναυτική δύναμη. Τώρα έχει ατμόσφαιρα. Έχει και το Πορτοχέλι, το διαχρονικό λιμάνι του.
Αυτό μέχρι πριν από 30 χρόνια ήταν ένα απλό ψαροχώρι, άξιος… συνεχιστής της αρχαίας πόλης Αλιείς που βρισκόταν εδώ και ήταν κέντρο παραγωγής πορφύρας.
Άφαντο σήμερα. Το ψαροχώρι, γιατί από την αρχαία πόλη κάτι σώζεται. Τη θέση του πήραν η προκυμαία, η μαρίνα, τα ξενοδοχεία, τα εξοχικά. Υποψιάζεσαι τι γίνεται το καλοκαίρι.
Ως τεράστιο φυσικό λιμάνι, το ασφαλέστερο της Αργολίδας λένε, έχει εξελιχθεί σε κορυφαίο προορισμό ανεφοδιασμού και αραξοβολιού των σύγχρονων… θαλασσοπόρων.
Λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα είναι η Κόστα. Καραβάκι κάθε τρεις και λίγο για Σπέτσες. Μετά τραβάς για τις παραλίες. Τη Χηνίτσα, τον Αγ. Αιμιλιανό, το Κουνούπι, την Πετροθάλασσα, την Κουβέρτα, το Κάπαρι πιο πέρα…
Να δεις κάτι εδώ δεν έχει πάντως. Στο ακροδάχτυλο της χερσονήσου έχουν κάνει κατάληψη τα εξοχικά. Αλλεπάλληλοι συνοικισμοί με χαμηλά σπίτια ή μοναχικά εξοχικά με τεράστιους μαντρότοιχους.
Έτσι και η Μονή των Αγ. Αναργύρων, με το αναβλύζον ιαματικό νερό, στέλνει τη χάρη της από μακριά έτσι κι εσύ που φτάνεις Ερμιόνη και ρίχνεις άγκυρα για τα καλά. Μια θαλασσοπολιτεία σκέτη κούκλα. Χυμένη στον αυχένα μιας χερσονήσου που λέγεται Μπίστι και καταλήγει σε ένα ολόδροσο πευκοδάσος.
Κατοικείται αδιάλειπτα από την αρχαιότητα, λέει. Αρχαία κατάλοιπα εδώ, ψηφιδωτά εκεί, βυζαντινά ίχνη πιο πέρα, ιστορίες για τον στόλο της που συμμετείχε στον Αγώνα, βάλε και τις γεμάτες αίγλη περιγραφές του Παυσανία, κι έφτιαξες το παζλ. Αν σε ενδιαφέρει, γιατί και δίχως αυτά πάλι την απολαμβάνεις τη βόλτα.
Είναι τα ασβεστωμένα σοκάκια και τα χαμηλά σπίτια με τα πολύχρωμα πορτοπαράθυρα, η οπτική επαφή με τη θάλασσα, η θετική της αύρα… Να κι ο ναός των Ταξιαρχών και δίπλα του ένα ωραίο αρχοντικό. Εκεί έγινε η Γ’ Εθνοσυνέλευση το 1827, εκεί θα μάθεις σήμερα τα πάντα για την Ερμιόνη, ιστορικό και λαογραφικό μουσείο γαρ.
Και μετά θα αρχίσεις τα ουζάκια και τα ολόφρεσκα ψάρια που φέρνει ο αλιευτικός της στόλος κάθε μέρα. Πλάι στο νερό ή από πάνω του. Μια χαρά.
Από το λιμάνι της Ερμιόνης φεύγουν τα πλοιάρια για Ύδρα. Και από το λιμάνι της, γιατί είναι και το πέρασμα του Μετοχίου. Εκεί μπορείς να καταλήξεις από μια ευχάριστη διαδρομή, προς τα Μέθανα και την Αττική.
Μπορείς να παρακάμψεις λίγο για το Ηλιόκαστρο, αν όχι για τα ερείπια της αρχαίας πόλης που δύσκολα εντοπίζονται, για τις ταβέρνες του και το κρασί του.
Στη Θερμησία πάλι θα δεις το ενετικό κάστρο στον εντυπωσιακό βράχο. Έλεγχε τις αλυκές που βρίσκονται μπροστά στο χωριό.
Γενικά στη διαδρομή θα δεις πολλές λιμνοθάλασσες. Και χωράφια. Στο Μετόχι, όμως, μέσα στον περίβολο ενός αόρατου πια μοναστηριού θα δεις ανθρώπους. Αλλοδαποί και εργάτες στα χωράφια κυρίως.
Ωραίο σκηνικό πάντως. Και το καφενείο της Σοφίας στην πρόσοψή του. Ταπεινό και κλασικό, ακριβώς όπως το περιμένεις. Καφεδάκι, μεζεδάκι, κι όπου να ’ναι… θα ’ρθει και το πλοιάριο για την Ύδρα!